Δεκέμβρης '44. Το μεγάλο δώρο των Αγγλων

«Ο Λίβανος ήταν τα προξενειά, η Καζέρτα τα αρραβωνιάσματα και η Βάρκιζα τα παντρολογήματα με την αντεπανάσταση και κουμπάρους τους 'Αγγλους και τους Αμερικανούς» 'Αρης Βελουχιώτης.

Με την επιτυχημένη αυτή παρομοίωση, δυό μέρες πριν από το θάνατό του, ο 'Αρης Βελουχιώτης ζωγράφισε στους λιγοστούς συντρόφους που τον ακολουθούσαν στο κυνηγητό που είχαν εξαπολύσει εναντίον του ο στρατός, οι 'Αγγλοι και οι παρακρατικές συμμορίες της δεξιάς, την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η Ελλάδα μετά από τα λάθη της ηγεσίας του ΚΚΕ και την Συμφωνία της Βάρκιζας.
Κι' είναι η αλήθεια πως ακριβώς έτσι έγιναν τα πράγματα, με την διπλωματική οδό που χάραξαν οι 'Αγγλοι και φυσικά με την βοήθεια και συμπαράσταση της ελληνικής κυβέρνησης του Καΐρου και της ελληνικής αντίδρασης. Έτσι οδηγηθήκαμε στην σύγκρουση του Δεκέμβρη και κατ' επέκταση στον Εμφύλιο.
Πέρασαν εξήντα ένα χρόνια από κείνο τον Δεκέμβρη του '44 που έμεινε στην ιστορία της χώρας μας με το τραγικό όνομα «ματωμένος Δεκέμβρης». Ήταν ο Δεκέμβρης που μπροστά του ακόμη κι' αυτή η Ιστορία σταμάτησε και γονάτισε.
Πολλά έχουν γραφτεί από τότε και πολλές γνώμες έχουν διατυπωθεί. Γιά μιά ακόμη φορά οι ευθύνες έπεσαν στην Αριστερή παράταξη και στο ΚΚΕ. Αν έπρεπε να οδηγηθεί στην Δεκεμβριανή σύγκρουση, αν έπρεπε να την αποφύγει, αν κατάλαβε την παγίδα των 'Αγγλων, αν μπορούσε να την αποφύγει, ή αν η ίδια την προκάλεσε.
Ο ιστορικός Τάσος Βουρνάς στην πεντάτομη « Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας» γράφει. «...Το πολιτικό έδαφος της Ελλάδας, υπονομευμένο από τους 'Αγγλους, κλυδωνιζόταν επικίνδυνα και ολοένα τα πράγματα σπρώχνονταν προς την κατεύθυνση που είχαν καθορίσει με μαθηματική ακρίβεια οι 'Αγγλοι. Την εμφύλια σύγκρουση...».
Ο Τάσος Βουρνάς στο έργο του αυτό, διατυπώνει μιάν αλήθεια. Μιάν αλήθεια, που πλέον μετά από τόσα χρόνια έχει αποδειχτεί και ιστορικά. Κάτι που κανείς σήμερα δεν μπορεί να αρνηθεί. Οι 'Αγγλοι οργάνωσαν τον Δεκέμβρη και τον Εμφύλιο και μάλιστα με μαθηματική ακρίβεια, όπως πολύ σωστά αναφέρει.
Όμως και ο ηγέτης του τότε Αγροτικού Κόμματος, Κώστας Γαβριηλίδης, στο ανέκδοτο ημερολόγιό του γράφει. «...Υπάρχουν σήμερα αρκετοί που υποστηρίζουν πως η αντίσταση του Δεκέμβρη δεν έπρεπε να γίνει και πως η καθοδήγηση του εαμικού κινήματος έπεσε στην παγίδα που της έστησε η αντίδραση. Μιά τέτοια θέση είναι εσφαλμένη και επιπόλαια. Αν εξετάσουμε τα βαθύτερα αίτια της σύγκρουσης, θα δούμε πως αυτή ήταν αναπόφευκτη...»
Έχει δίκιο απόλυτα ο Κώστας Γαβριηλίδης. Η Αντίσταση ήταν αδύνατο να αποφύγει την σύγκρουση. Τα αίτιά της, όπως θα δούμε, ήσαν πολύ βαθύτερα. Και τα πάντα είχαν προετοιμαστεί με την γνωστή διπλωματική αγγλική μαεστρία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι και η γνώμη των 'Αγγλων προοδευτικών δεν ήταν διαφορετική. Γνώστες της αγγλικής πολιτικής την γνώριζαν πάρα πολύ καλά, όπως γνώριζαν και τις παγίδες της. Το εβδομαδιαίο αγγλικό περιοδικό «New Statement Nations» στις 27 Μαΐου του 1949 έγραφε «...Ολόκληρη η ελληνική πολιτική, αρχίζοντας από τα τέλη του 1944, ίσως και νωρίτερα ξεκινά από το αναμφισβήτητο γεγονός της αγγλικής και αμερικανικής επέμβασης...»
Η επέμβαση των 'Αγγλων στα εσωτερικά της Ελλάδας ξεκινά σαν αναμφισβήτητο γεγονός. Το γνωρίζουν όλοι. Μόνο η Αντίσταση δεν μπόρεσε να το καταλάβει; Κι΄όμως. Ένας διάλογος του Νίκου Ζαχαριάδη με τον Καπετάν-Τούρκο (Αχχιλέα Ζαχαρόπουλο ) που τον είχε επισκεφτεί στην εξορία του στο Σουργούτ αποκαλύπτει τον ρόλο της ηγεσίας του ΚΚΕ εκείνη την εποχή.

Ρωτάει ο καπετάν -Τούρκος

-Σύντροφε αρχηγέ. Με βασανίζει μια σκέψη.

-Λέγε ρε Τούρκο.

-Αφού ξέραμε τον συσχετισμό δυνάμεων γιατί πήραμε τα όπλα και δεν κάναμε πολιτικό αγώνα;

-Κρίμα που είσαι και μορφωμένος. Και ποιός σου είπε ότι πήγαμε να πάρουμε την ηγεσία; Εμείς δημιουργήσαμε μια ανωμαλία στην Ελλάδα για να μπορέσει ο σύντροφος Στάλιν να εδραιώσει το καθεστώς μας στις χώρες που του έδωσε ο Τσώρτσιλ πίσω από τις πλάτες του Ρούζβελτ.
Είναι ένα ιστορικά αποδεδειγμένο γεγονός ότι ο Δεκέμβρης και κατ΄ επέκταση ο Εμφύλιος είχαν δρομολογηθεί πολύ πιό πρίν από την έκρηξή τους.
Όταν το Νοέμβριο του '42 η ομάδα των σαμποτέρς του Έντυ Μάγερς έπεσε στα ελληνικά βουνά δεν είχαν την παραμικρή ιδέα τι ακριβώς ήταν η Ελληνική Αντίσταση. Πίστευαν πως κάποιες ανοργάνωτες μικροομάδες πατριωτών απλά ενοχλούσαν τον καταχτητή. Όταν όμως διαπίστωσαν ποιός ήτανε ο ΕΛΑΣ άρχισαν να καταστρώνουν τα σχέδιά τους. Κι' ενώ το έργο τους υποτίθεται τελείωσε με την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου οι 'Αγγλοι όχι μόνο δεν έφυγαν, όπως ήταν σχεδιασμένο αλλά παρέμειναν στα ελληνικά βουνά και άρχισαν να καταστρώνουν το καταχθόνιο σχέδιό τους. Δυστυχώς η ηγεσία της Αριστεράς δεν μπόρεσε να καταλάβει τα σχέδια των 'Αγγλων. Μόνο ο 'Αρης Βελουχιώτης μπόρεσε να προβλέψει τι θα μπορούσαν να κάμουν οι 'Αγγλοι και στις 22 Σεπτεμβρίου του '43 έγραφε στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ.
«Οι 'Αγγλοι θα επιβάλουν ένα φασιστικό καθεστώς με άλλο όνομα αν τους αφήσουμε να επικρατήσουν»
Δυστυχώς το ΚΚΕ δεν τον άκουσε κι' αφέθηκε να παίζει το παιγνίδι τους. Η αντίστροφη μέτρηση είχε πλέον αρχίσει.
Το πρώτο χτύπημα θα δοθεί διά στόματος του πρωθυπουργού της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου στο Συνέδριο του Λιβάνου. Ο Παπανδρέου θα κατηγορήσει την αντιπροσωπεία της Εθνικής Αντίστασης σαν δολοφόνους του ελληνικού λαού. Θα τους καταλογίσει μιά ανύπαρκτη τρομοκρατία στην ύπαιθρο όταν αυτή η ύπαιθρος με τις θυσίες του ΕΛΑΣ απολάμβανε την ελευθερία της και τα πρωτοποριακά για την εποχή εκείνη προνόμια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Λαϊκής Δικαιοσύνης.
Και θα αφήσει τους αντιπροσώπους της Αντίστασης αιχμάλωτους στα χέρια των 'Αγγλων να φέρονται από πόλη σε πόλη με το στίγμα των δολοφόνων.
Ποιος ήταν όμως τότε ο Παπανδρέου;
Τον Απρίλη του '44 όταν ο Παπανδρέου βρισκόταν ακόμη στην Αθήνα με γράμμα του στον 'Αγγλο Πρεσβευτή στην ελληνική κυβέρνηση του Καΐρου, Λήπερ ανέλυε ποιά θα έπρεπε να ήταν η αγγλική πολιτική γιά να εξοντωθεί το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ. Ο Λήπερ έκπληκτος διαβλέπει στην επιστολή αυτή τον πολιτικό που επιζητούσαν οι 'Αγγλοι γιά το παιγνίδι τους στην Ελλάδα. Τον καλεί λοιπόν στο Κάϊρο και παραμερίζοντας τους πάντες τον χρίζει πρωθυπουργό.
«Από τις 26 Απριλίου μέχρι τις 24 Μαΐου η πρωτότυπη νέα Ελληνική Κυβέρνηση απαρτιζόταν μόνο από έναν άνθρωπο. Τον Γεώργιο Παπανδρέου» γράφει στο βιβλίο του «Οι Προστάτες» ο Φοίβος Οικονομίδης. Κανείς από τους Έλληνες πολιτικούς που βρίσκονταν στο Κάϊρο δεν θα δεχτεί να συμμετάσχει στην κυβέρνησή του. Ο Παπανδρέου συγκεντρώνει όλα τα Υπουργεία στα χέρια του και με την αγγλική διπλωματία στο πλάι του θα ορκισθεί Πρωθυπουργός.
Κάτω από την καθοδήγηση του Λήπερ ο Παπανδρέου στο Συνέδριο του Λιβάνου θα παίξει το θέατρο της Εθνικής Ενότητας. Μαζί με τους 'Αγγλους θα αγωνιστεί να φέρει στην Ελλάδα μαζί με την απελευθέρωση της χώρας και τον θρόνο των Γκλύξμπουργκ. Έναν θρόνο που μετά από 21 χρόνια, κυριολεκτικά θα τον πετάξει από την θέση του εκλεγμένου Πρωθυπουργού.
Κάτω από αυτές τις πιέσεις οι αντιπρόσωποι της Εθνικής Αντίστασης θα αναγκαστούν να υπογράψουν το Συμβόλαιο του Λιβάνου. Ο γκρεμός κάτω από τα πόδια των αντιστασιακών έχει αρχίσει να ανοίγει.
Στις 26 Σεπτεμβρίου του '44 στην Καζέρτα της Ιταλίας υπογραφόταν η Συμφωνία με την οποία η Αντίσταση γνωρίζει την δεύτερη ήττα της μετά τον Λίβανο.
«...Πήραμε τις θέσεις μας γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι, εμείς ( Σαράφης, ο στρατηγός Μάντακας, ο συν/χης Παπασταματιάδης) ο ταγματάρχης Μπέης-Αντωνόπουλος του ΕΔΕΣ ο στρατηγός Σκόμπυ, ο επιτελάρχης του, τρεις 'Αγγλοι ταξίαρχοι και ο ταγματάρχης Μάθιους σαν διερμηνέας...» γράφει ο Στεφ. Σαράφης στο βιβλίο του «Ο ΕΛΑΣ»
Εκεί, στο μεγάλο τραπέζι, όπως το αναφέρει ο Σαράφης, οι εκπρόσωποι της Εθνικής Αντίστασης πούλησαν στους 'Αγγλους τα όνειρα και τις ελπίδες του ελληνικού λαού. Του λαού γιά τον οποίο τρία χρόνια πολέμησαν τον καταχτητή πάνω στα ελληνικά βουνά.
Το πρώτο άρθρο της Συμφωνίας ανέφερε.
«Όλαι αι ανταρτικαί ομάδες αι δρώσαι εν Ελλάδι τίθεντε υπό τας διαταγάς της Κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητος...»
Δηλαδή ο Παπανδρέου θα αναλάμβανε την διοίκηση όλων των ανταρτών. Όμως το αμέσως επόμενο δεύτερο άρθρο της Συμφωνίας φανέρωνε την παγίδα των 'Αγγλων.
« Η Ελληνική Κυβέρνησις θέτει τας δυνάμεις ταύτας υπό τας διαταγάς του στρατηγού Σκόμπυ....»
Ο Σκόμπυ χάριζε τον ΕΛΑΣ στον Παπανδρέου και αυτός του τον προσέφερε σαν δώρο. Και όμως αυτή την Συμφωνία υπέγραψαν οι εκπρόσωποι της Εθνικής Αντίστασης. Δικαιολογημένα ο Γιουγκοσλάβος ιστορικός και αγωνιστής Πέρο Μοράτσα γράφει «...αλλά ήτανε αναπόφευκτο το λάθος της ελληνικής αριστερής ηγεσίας να οδηγήσει στη σύγκρουση. Γιατί το πιό μεγάλο, το μοιραίο λάθος το είχε ήδη κάνει στην Καζέρτα που έθεσε τις δυνάμεις της κάτω από τις διαταγές του βρετανού στρατηγού Σκόμπυ...»
Ο Γερμανός ιστορικός Χάϊντς Ρίχτερ γράφει γιά την Καζέρτα. «...Η συμφωνία αυτή που κατά το γράμμα του κειμένου της είχε σκοπό να προετοιμάσει την ειρηνική απελευθέρωση της χώρας, στην πραγματικότητα έβαζε τις βάσεις γιά μιά νέα κατοχή της...»
Από εκεί και πέρα ο Δεκέμβρης δεν ήταν πολύ μακριά. Τα γεγονότα που θα αποτελέσουν τις λεπτομέρειες γιά την σύγκρουση, θα εξελιχθούν στην απελευθερωμένη Αθήνα με μαθηματική ακρίβεια ακριβώς όπως είχαν σχεδιαστεί από τους 'Αγγλους.
Στις 27 Νοεμβρίου του '44, ο Γεωρ. Παπανδρέου υπογράφει το διάταγμα περί διαλύσεως των ανταρτικών μονάδων και ταυτόχρονα υποβάλει και την παραίτησή του υποδεικνύοντας σαν λύση την κυβέρνηση Σοφούλη. Αμέσως ο Τσόρτσιλ αποστέλλει στον Παπανδρέου ένα τηλεγράφημα το περιεχόμενο του οποίου χαρακτηρίζεται σαν κυνικό και αυταρχικό αλλά και πολύ απειλητικό.
«....Γιά να εγκαταστήσουμε την κυβέρνησή σας στην Αθήνα, αναλάβαμε τεράστιους κόπους, φασαρίες και έξοδα. Η συμφωνία μου με τον Στάλιν έχει τηρηθεί πιστά από τους Σοβιετικούς. Ελπίζω ότι θα εξαρθείτε στο ύψος των περιστάσεων, προτού αποχαιρετιστούμε οριστικά και προτού η χώρα σας γλιστρήσει στην ερήμωση γιά μιά ακόμη δεκαετία.»
Ούτε λίγο ούτε πολύ ο αφέντης τραβάει εξοργισμένος το αυτί του υποτακτικού του βλέποντας ότι μπορεί να γκρεμιστούν όλα τα σχέδιά του.
Ο Παπανδρέου δεν έχει την τόλμη να σηκώσει το ανάστημά του μπροστά στον Τσόρτσιλ. Αντίθετα με όσα γράφει στο βιβλίο του « Η απελευθέρωσης της Ελλάδος φαίνεται να ήθελε την σύγκρουση. 'Αλλωστε είχε εργαστεί σκληρά γι' αυτήν. Γράφει.λοιπόν «...Ευρίσκουν ότι εχάσαμεν καιρόν διά την σύγκρουσιν και ότι εκάμαμεν μεγάλας υποχωρήσεις. Θα πρέπει πρώτον να υπενθυμίσωμεν την χρονικήν διάρκεια της Κυβερνήσεως μέχρι της ρήξεως. Ήλθαμεν την 18η Οκτωβρίου. Ορκίσθημεν την 23η Οκτωβρίου. Η ρήξις επήλθε ουσιαστικώς την 27η Νοεμβρίου και η στάσης την 3η Δεκεμβρίου. Επομένως από την ορκωμοσία της Κυβερνήσεως μέχρι της ρήξεως παρήλθον μόνον 35 ημέρες....»
Ο Γιάννης Σχοινάς σε άρθρο του στο περιοδικό « Εθνική Αντίσταση » γράφει.
«...Οι Βρεττανοί είναι εντελώς ξεκάθαροι. Ο Γεώργιος Παπανδρέου αποτελούσε τον παράγοντα «κλειδί» στο σχέδιό τους να βγάλουν την Ελλάδα από τα χέρια του ΕΑΜ και να την παραδώσουν στους Έλληνες μοναρχοφασίστες...»
Κι' αυτή είναι η αλήθεια ιστορικά αποδειγμένη. Ο Παπανδρέου υπήρξε το «κλειδί » στο παιγνίδι των 'Αγγλων. Η Ελλάδα ήταν το μήλο της έριδος, κατά την έκφραση του Γουντχάουζ, το οποίο δεν μπορούσε κανείς να αφαιρέσει ατιμωρητί από τα αγγλικά χέρια.
Γιά τις 3 του Δεκέμβρη έχει οργανωθεί το μεγάλο συλλαλητήριο προκειμένου ο λαός της Αθήνας αλλά και όλης της Ελλάδας να διαμαρτυρηθεί γιά την πολιτική των 'Αγγλων. Η κυβέρνηση με εντολή του Σκόμπυ ζητάει την ματαίωσή του. Όμως με την παντελή έλλειψη επικοινωνιών εκείνη την εποχή ήταν αδύνατο να ειδοποιηθούν όλες οι συνοικίες της Αθήνας οι οποίες ήσα πανέτοιμες γιά την μεγάλη αυτή ειρηνική εκδήλωση. Την Κυριακή το πρωί η πλατεία Συντάγματος αλλά και όλοι οι γύρω δρόμοι έχουν μεταβληθεί σε μιά ανθρωποθάλασσα. Και εκεί είναι που σε κάποια στιγμή η πρώτη σφαίρα πέφτει και ο πρώτος νεκρός ξαπλώνεται στο έδαφος.
Ξένοι δημοσιογράφοι που βρισκόντουσαν στο ξενοδοχείο Μεγάλης Βρεταννίας αλλά και στους δρόμους έχουν υποστηρίξει κατά καιρούς πως είδαν πάνω στην σκεπή των Παλαιών Ανακτόρων στρατιώτες με τα όπλα προτεταμένα. Αλλά και στό οίκημα της Γενικής Ασφάλεια που εκείνη την εποχή βρισκόταν στη γωνία Πανεπιστημίου και Αμαλίας οι ίδιοι δημοσιογράφοι είπαν ότι είδα αστυνομικούς να πυροβολούν το άοπλο πλήθος. Οι νεκροί της πρώτης μέρας ανήλθαν στους εικοσιοχτώ. Ποιος όμως έδωσε εντολή να χτυπήσουν;
«Εγώ έδωσα την εντολή να ανοίξουν πυρ...» θα ομολογήσει χρόνια αργότερα σε αθηναϊκή εφημερίδα, ο τότε διευθυντής της αστυνομίας 'Αγγελος Έβερτ. Κανείς δεν θα τον πιστέψει. Κείνη την εποχή διαταγές έδινε μόνο ο μεγάλος αφέντης. Ο αιματοβαμμένος στρατηγός Σκόμπυ. Κι' αυτός ήταν που διέταξε να ανοίξουν πυρ εναντίον των αόπλων διαδηλωτών.
Την άλλη μέρα, 4η του Δεκέμβρη οι συμμορίες της δεξιάς οχυρωμένοι σε ξενοδοχείο της οδού Σταδίου θα ανοίξουν πυρ κατά του λαού της Αθήνας που κηδεύει τα θύματα της προηγούμενης ημέρας. Ο Δεκέμβρης πλέον έχει αρχίσει. Ακριβώς έτσι όπως οι 'Αγγλοι τον είχαν οργανώσει. Με την ευθύνη να επικάθεται στο κεφάλι της Αριστερής παράταξης. Μιά Αριστερής παράταξης που πλέον δεν θα μπορέσει να κάμει τίποτε άλλο παρά να ακολουθήσει το παιγνίδι των 'Αγγλων και να μετράει τους νεκρούς της.
Σε διάγγελμά της η Κεντρικής Επιτροπή του ΕΛΑΣ το οποίο υπογράφουν οι Σιάντος Ιωαννίδης, στις 30 του Δεκέμβρη του 1944 μεταξύ άλλων έγραφε. «...ο καινούργιος χρόνος βρίσκει την Αθήνα και τον Πειραιά βουτηγμένες στο αίμα και τη φωτιά. Ο ελληνικός λαός, ο μαρτυρικός και αδάμαστος, δεν πρόλαβε να χαρεί τη λευτεριά που κατέχτησε μα το αίμα του...»
Την ίδια μέρα ο στρατηγός Σκόμπυ σε ανακοινωθέν του Χριστουγέννων του έλεγε
«...ο στόλος μας έρριψε σήμερον 2.400 βολάς...»
Η Βάρκιζα ήταν πλέον πάρα πολύ κοντά. Κι' εκεί θα παιζόταν η προτελευταία πράξη της αρχαίας τραγωδίας. Με την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας άρχιζε και ο Εμφύλιος. Εκεί θα δινόταν το οριστικό τέλος. Η τελευταία πράξη της αρχαίας τραγωδίας. Και θ' απομείνει ο μαρτυρικός και αδάμαστος ελληνικός λαός να πληρώνει μέχρι σήμερα το δώρο των 'Αγγλων.